Terugval
“To be able to drink like a normal man is the dream of every alcoholic. Some of us pursue this dream to the gates of insanity or death.”
(Big book of Alcoholics Anonymous)
Het herstellen van een verslaving is voor veel mensen een proces dat gepaard gaat met vallen en opstaan. Dat is op zich logisch. Als verslaafde heb ik immers zo’n acht jaar met mezelf onderhandeld over het gebruik van middelen en alcohol. Aan het einde van die onderhandeling was het resultaat vrijwel altijd dat ik wel ging gebruiken. Als je die acht jaar afzet tegen de vier weken die cliënten doorgaans in een kliniek doorbrengen, is het vergelijk wellicht duidelijk. Als je met vier weken ervaring gaat onderhandelen met iemand die al 8 jaar “in het vak zit”, ga je normaliter onderuit.
Beginfase
In de beginfase van je herstel, heb je dus ontzettend veel hulp nodig om die ervaren onderhandelaar eronder te houden. Herstellende verslaafden die de suggesties van het 12 Stappen Minnesota model gebruiken om deze moeilijke periode door te komen, zoals: meetings, sponsor, hogere macht, en stappen, hebben een goede kans deze moeilijke periode door te komen, dag voor dag.
De onderhandeling begint voor de meeste verslaafden echter niet direct bij gebruiken of niet gebruiken. We zijn als herstellende verslaafden geneigd te gaan onderhandelen met het programma. Het stemmetje dat vroeger zei: “Als ik er nu gewoon eentje drink, dan word ik rustiger”, zal nu zeggen: “Als ik de meeting vanavond nu gewoon oversla, dan kan ik morgen toch gewoon gaan.”
Als dit eenmalig gebeurd is dit uiteraard niet het einde van de wereld, maar hoe meer herstellende verslaafden beknibbelen op hun programma, hoe groter de kans op terugval. Een terugval begint dus veelal veel eerder dan het middelengebruik. Dat is goed nieuws, want dat betekent dat je een terugval kan zien aankomen als je op de signalen let. De opbouw van een terugval ziet er doorgaans als volgt uit:
- Er ontstaan om welke reden dan ook oncomfortabele emoties. Verdriet, boosheid, angst, eenzaamheid, etc…
- Er vind een verandering plaats in het denken. “Dit programma werkt niet voor mij, het leven is saai, ik kan niet omgaan met dit gevoel, etc…”
- Er vind een verandering plaats in gedrag.
- Minder meetings bezoeken, geen stap 10 meer doen, geen contact met een sponsor, maar ook verlies van structuur, verminderde zelfzorg, een kort lontje, etc…
- In deze fase zie je eigenlijk al het verslavingsgedrag langzaam terugkomen!
- De verslaafde gaat risico situaties opzoeken. Oude vrienden, café bezoek, even een keer extra langs het wijnrek in de supermarkt, etc…
- Daarna komt het middelen gebruik of gedrag terug.
Terugval werkt als een magneet
Doorgaans geldt dat een terugval werkt als een magneet. Hoe dichter je erbij bent, hoe moeilijker het is om ervan weg te komen. Als je in een vroeg stadium bijstuurt (dus bij het veranderen van denken) is dat betrekkelijk eenvoudig. Als je in een laat stadium probeert bij te sturen (dus als al het verslavingsgedrag al zichtbaar is) is dat erg lastig.
In de praktijk komt het nooit voor dat herstellende verslaafden nog om hulp vragen als ze al bij de slijter staan. Op de rem trappen als je “oude” gedachtes bij jezelf ontdekt is echter prima te doen.
In de praktijk is clean en nuchter blijven dus een kwestie van scherp blijven op je denken, voelen en gedrag.
Je kunt op internet veel informatie vinden over verslaving en terugval. Op de website http://www.addictionsandrecovery.org/ vind je diverse links over dit onderwerp.
Senior counselor SolutionS